ส้มซ่า เป็นผลไม้ตระกูลส้มที่มีรสหวานอมเปรี้ยว หารับประทานได้ยาก หากมองแบบผิวเผินจะเห็นว่ามีรูปลักษณ์คล้ายมะกรูด ผิวขรุขระ แต่จะมีขนาดใหญ่กว่า สันนิษฐานว่ามีถิ่นกำเนิดในแถบอินโดจีน โดยชาวจีนไหหลำที่เข้ามาทำการค้าขายกับสยามได้นำเข้ามา ที่สำคัญ ยังเป็นสมุนไพรที่ให้คุณประโยชน์หลายอย่าง และนิยมนำไปประกอบอาหารตำรับชาววัง เช่น หมี่กรอบชาววัง ส้มฉุน เครื่องหวานชาววังดับกระหาย เป็นต้น 🍹
แม้จะหารับประทานได้ยาก แต่ในไทยมีการปลูกเชิงอนุรักษ์ไว้หลายแห่งในพื้นที่ที่มีสภาพแวดล้อมเหมาะสมแก่การปลูก เพราะไม่ใช่ว่าปลูกแล้วจะให้ผลผลิตได้ง่าย จะต้องอาศัยปัจจัยหลาย ๆ อย่างประกอบกัน ทั้งปริมาณน้ำ แสงแดด และคุณภาพของดิน
ที่บ้านวังส้มซ่า ชุมชนชาวไทยเชื้อสายจีนแห่งนี้ ตั้งอยู่ริมน้ำน่าน ในจังหวัด #พิษณุโลก ในอดีต ทุกครัวเรือนในชุมชนจะปลูกส้มซ่ากัน กระทั่งความเจริญได้แผ่ขยายเข้ามาและเห็นว่าส้มซ่ามีจำนวนมากเกินความจำเป็น ชาวบ้านจึงปลูกพืชชนิดอื่น ๆ ทดแทน ต่อมาปี พ.ศ. 2557 มีการสำรวจภายในชุมชนและพบว่าต้นส้มซ่าเหลือเพียงต้นเดียว จึงได้เล็งเห็นความสำคัญว่าแท้จริงแล้ว ส้มซ่า เป็นพืชที่มีความสำคัญกับชุมชนอย่างมาก จึงได้กลับมาปลูกเพิ่มจำนวนขึ้นอีกครั้ง อีกทั้ง ยังส่งเสริมให้เกิดความนิยมมากขึ้น
🍸🍊 ผลผลิตของส้มซ่า สามารถนำมาแปรรูปเป็นสินค้าของชุมชนได้หลายชนิด เช่น ยาดม ลูกประคบ เครื่องสำอาง และยังนำมาประกอบอาหาร เช่น ผลนำมาทำม้าฮ่อส้มซ่า เปลี่ยนวัตถุดิบหลักอย่างสับปะรดมาใช้ส้มซ่า เครื่องดื่มจากส้มซ่า และส้มฉุน ขนมหวานชาววัง ส่วนใบสามารถนำมาตากแห้งทำเป็นชาใบส้มซ่าได้ด้วย จากการแปรรูปและพัฒนาจนเกิดเป็นชุมชนน่าเที่ยว ภายใต้ชื่อ #วิสาหกิจชุมชนบ้านวังส้มซ่า
ในช่วงเดือนมีนาคม เป็นช่วงที่ส้มซ่าเริ่มให้ผลผลิตและจะเก็บเกี่ยวช่วงเดือนพฤษภาคม เพื่อน ๆ สามารถเข้าไปเยี่ยมชม ทำกิจกรรมสาธิต ชิมอาหารท้องถิ่น เที่ยวตามเส้นทางชุมชน และอุดหนุนสินค้าชุมชนกันได้
เส้นทางท่องเที่ยวบ้านวังส้มซ่า
🚩 เยี่ยมชมสวนส้มซ่า
🚩 นมัสการหลวงพ่อทันใจ ณ วัดสะกัดน้ำมัน
🚩 ไหว้ขอพรสิ่งศักดิ์สิทธิ์ ที่ ศาลเจ้าแม่ทับทิม
🚩 ชิมอาหารจากผลผลิตตามฤดูกาล
🚩 ชมอาทิตย์ตกดินริมแม่น้ำน่าน
🚩 พักกาย พักใจ ที่ โฮมสเตย์บ้านวังส้มซ่า ได้รับการรับรองมาตรฐานโฮมสเตย์ไทย
📍 ตำบลท่าโพธิ์ อำเภอเมืองพิษณุโลก จังหวัดพิษณุโลก
📞 08 6929 1745
🌐 https://goo.gl/maps/VARNWS6TsoGEo6Pp6
🚗 การเดินทาง : จากตัวเมืองพิษณุโลก วิ่งไปตามถนนหมายเลข 1063 (ถ.บรมไตรโลกนาถ) มุ่งหน้าไปตำบลท่าโพธิ์ ระยะทางประมาณ 11 กม. จะสังเกตเห็นป้ายทาง “บ้านวังส้มซ่า” อยู่ทางขวามือ
