อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ตั้งอยู่ในอำเภอศรีสัชนาลัย ซึ่งเดิมคือ “เมืองเชลียง” มีศูนย์กลางอยู่ที่บริเวณวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เชลียง ต่อมาได้มีการขยายเมืองไปทางทิศตะวันตก และเปลี่ยนชื่อเป็น “ศรีสัชนาลัย”
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัยได้รับการประกาศให้เป็น “มรดกโลก” ร่วมกับอุทยานประวัติศาสตร์สุโขทัย และอุทยานประวัติศาสตร์กำแพงเพชร จากองค์การศึกษาวิทยาศาสตร์และวัฒนธรรมแห่งสหประชาชาติ (UNESCO) เมื่อวันที่ 12 ธันวาคม 2534
อุทยานฯ มีบริการรถรางนำชมโบราณสถานทั่วบริเวณ โดยรถจะจอดแวะ 3 จุดด้วยกันคือ วัดช้างล้อม วัดเจดีย์เจ็ดแถว และวัดนางพญา โดยคนขับรถจะเป็นวิทยากรคอยบรรยายให้ความรู้กับเราตลอดเส้นทาง
ค่าบริการ : ชาวไทย 10 บาท ชาวต่างประเทศ 30 บาท
หรือเหมาคันละ 250 บาท
.jpg)
เริ่มกันที่ วัดช้างล้อม
เป็นวัดสำคัญที่ตั้งอยู่เกือบกึ่งกลางเมือง สันนิษฐานว่าสร้างขึ้นในสมัยพญาลิไท
โบราณสถานที่สำคัญคือ เจดีย์ประธานทรงระฆัง ที่ตั้งอยู่บนฐานสี่เหลี่ยมจัตุรัสขนาดใหญ่ซ้อนกันหลายฐาน ด้านหน้าเจดีย์มีบันไดขึ้นสู่ชั้นบนซึ่งเป็นลานประทักษิณ เหนือลานประทักษิณเป็นฐานสี่เหลี่ยมที่มีซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูปปูนปั้นปางมารวิชัยด้านละ 5 ซุ้ม ที่ผนังด้านหลังพระพุทธรูปมีลวดลายปูนปั้นรูปต้นโพธิ์ประดับอยู่ด้วย
ที่ฐานเจดีย์มีช้างปูนปั้นประดับโดยรอบ รวมทั้งหมด 39 เชือก ซึ่งลักษณะเด่นของช้างล้อมที่นี่คือ ช้างจะยืนเต็มตัวแยกออกจากผนัง และมีขนาดสูงใหญ่กว่าช้างจริง ต่างจากช้างล้อมที่อื่นๆ ที่ช้างจะโผล่พ้นผนังออกมาเพียงครึ่งตัวเท่านั้น
นอกจากนี้ช้างที่มุมทั้ง 4 ยังมีขนาดใหญ่กว่าช้างที่ประดับที่ด้าน และเป็นช้างทรงเครื่อง คือมีการประดับลวดลายปูนปั้นที่คอ ต้นขา และข้อเท้า อย่างวิจิตรงดงาม
ถัดมาคือ วัดเจดีย์เจ็ดแถว
วัดแห่งนี้ตั้งอยู่ด้านหน้าวัดช้างล้อม เป็นวัดที่โดดเด่นอีกแห่งหนึ่งของอุทยานฯ เพราะมีเจดีย์หลากหลายรูปแบบเรียงรายกันถึง 33 องค์
โบราณสถานที่สำคัญคือ เจดีย์ประธานทรงยอดดอกบัวตูม หรือทรงพุ่มข้าวบิณฑ์ ซึ่งเป็นเจดีย์ที่เป็นเอกลักษณ์ของสุโขทัย
ด้านหลังเจดีย์ประธานมีเจดีย์รายองค์หนึ่งที่น่าสนใจคือ เป็นมณฑปยอดเจดีย์ หรือเจดีย์ทรงปราสาทยอด ที่มีทางเข้าด้านหน้า ภายในประดิษฐานพระพุทธรูปยืนปูนปั้น และมีจิตรกรรมเป็นภาพอดีตพระพุทธเจ้า ซึ่งปัจจุบันลบเลือนมากแล้ว
ส่วนด้านหลังของเจดีย์ในส่วนเรือนธาตุทำเป็นซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูปนาคปรกที่สวยงาม
สาเหตุที่วัดนี้ได้ชื่อว่าวัดเจดีย์เจ็ดแถวนั้น ก็เนื่องจากภายในวัดมีเจดีย์จำนวนมากเรียงรายกันหลายแถว สมเด็จฯ กรมพระยาดำรงราชานุภาพทรงสันนิษฐานว่าเจดีย์รายเหล่านี้เป็นที่ประดิษฐานพระอัฐิของพระราชวงศ์สุโขทัย
ปิดท้ายกันที่ วัดนางพญา
วัดแห่งนี้โดดเด่นที่ลวดลายปูนปั้นประดับผนังด้านนอกของวิหาร ซึ่งปัจจุบันเหลืออยู่เพียงด้านเดียว จึงมีการสร้างหลังคาคลุมเพื่อป้องกันแดดฝน
วิหารหลังนี้ไม่มีหน้าต่าง แต่ใช้เทคนิคการเจาะผนังเป็นช่อง เพื่อให้แสงลอดเข้าไปภายใน แบบที่นิยมกันในสมัยอยุธยาตอนต้น
ลวดลายปูนปั้นที่ยังคงหลงเหลืออยู่ได้แก่ รูปกึ่งมนุษย์กึ่งวานรกำลังวิ่ง รูปเทพนม และลายพันธุ์พฤกษาต่างๆ
เจดีย์ประธานของวัดเป็นเจดีย์ทรงระฆังฐานสูง ด้านหน้ามีบันไดขึ้นไปยังซุ้ม ซึ่งภายในเป็นคูหาที่มีแกนอยู่ตรงกลาง แกนดังกล่าวมีร่องรอยว่าเคยเป็นซุ้มประดิษฐานพระพุทธรูป 4 ด้าน
นอกจากทั้ง 3 จุดที่แอดแนะนำไปแล้วนั้น ภายในอุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย ก็ยังมีโบราณสถานที่น่าสนใจอีกหลายแห่ง เช่น วัดเขาสุวรรณคีรี วัดเขาพนมเพลิง ฯลฯ รวมทั้งโบราณสถานที่อยู่นอกกำแพงเมืองศรีสัชนาลัย หรือในเขตเมืองเชลียง อย่างวัดพระศรีรัตนมหาธาตุ เชลียง และวัดชมชื่น เป็นต้น
อุทยานประวัติศาสตร์ศรีสัชนาลัย
อัตราค่าเข้าชม ชาวไทย 20 บาท ชาวต่างชาติ 100 บาท
ที่ตั้ง อ.ศรีสัชนาลัย จ.สุโขทัย
โทร 055 950 714, 061 268 6383
เปิดทุกวัน ตั้งแต่ 08.00-17.00 น.
พิกัด https://goo.gl/maps/QdbJ9pW2FP42
